Xác định "Nơi cư trú hợp pháp của bên mua bảo hiểm" khi hợp đồng bảo hiểm có điều khoản lựa chọn nơi giải quyết tranh chấp

Trong Hợp đồng bảo hiểm do một số doanh nghiệp bảo hiểm phát hành đã có điều khoản quy định về Giải quyết tranh chấp như sau: “Nếu có bất kỳ tranh chấp nào không thể giải quyết thông qua thương lượng thì tranh chấp đó sẽ được đưa ra tòa án có thẩm quyền nơi Bên Mua Bảo Hiểm cư trú hợp pháp hoặc nơi Doanh nghiệp bảo hiểm có trụ sở chính để phân xử”. Đã có rất nhiều vụ việc Khách hàng khi khởi kiện Doanh nghiệp bảo hiểm đã lựa chọn Tòa án nơi mình cư trú hợp pháp để nộp đơn khởi kiện. Vậy làm sao để xác định đâu là “Nơi cư trú hợp pháp của Bên mua bảo hiểm”?

Theo Luật cư trú 2020 quy định:

“Điều 11. Nơi cư trú của công dân

1. Nơi cư trú của công dân bao gồm nơi thường trú, nơi tạm trú.

2. Trường hợp không xác định được nơi thường trú, nơi tạm trú thì nơi cư trú của công dân là nơi ở hiện tại được xác định theo quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này.

Điều 19. Nơi cư trú của người không có nơi thường trú, nơi tạm trú

1. Nơi cư trú của người không có cả nơi thường trú và nơi tạm trú do không đủ điều kiện đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú là nơi ở hiện tại của người đó; trường hợp không có địa điểm chỗ ở cụ thể thì nơi ở hiện tại được xác định là đơn vị hành chính cấp xã nơi người đó đang thực tế sinh sống. Người không có nơi thường trú, nơi tạm trú phải khai báo thông tin về cư trú với cơ quan đăng ký cư trú tại nơi ở hiện tại.

Điều 2. Giải thích từ ngữ

8. Nơi thường trú là nơi công dân sinh sống ổn định, lâu dài và đã được đăng ký thường trú;

9. Nơi tạm trú là nơi công dân sinh sống trong một khoảng thời gian nhất định ngoài nơi thường trú và đã được đăng ký tạm trú.

10. Nơi ở hiện tại là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú mà công dân đang thường xuyên sinh sống; trường hợp không có nơi thường trú, nơi tạm trú thì nơi ở hiện tại là nơi công dân đang thực tế sinh sống”.

Như vậy, theo quy định của Luật cư trú 2020 thì “nơi cư trú hợp pháp” được xác định là nơi thường trú, nơi tạm trú của bên mua bảo hiểm. Trường hợp không xác định được nơi thường trú, nơi tạm trú của BMBH thì nơi cư trú là nơi ở hiện tại của BMBH được xác định là đơn vị hành chính cấp xã nơi BMBH đang thực tế sinh sống.

Trình tự, thủ tục xác định nơi cư trú hợp pháp của BMBH:

Khi BMBH lựa chọn Tòa án nơi BMBH cư trú để nộp đơn khởi kiện, chắc chắn Tòa án sẽ yêu cầu BMBH chứng minh nơi cư trú hợp pháp để xác định đúng thẩm quyền của Tòa án. Thông thường, người khởi kiện sẽ phải xin Giấy xác nhận cư trú tại Cơ quan công an để nộp cho Tòa án.

Thủ tục xin giấy xác nhận cư trú được quy định tại Quyết định 5548/QĐ-BCA-C06 ngày 06/7/2021 của Bộ Công an như sau:

1. Hồ sơ xin giấy xác nhận cư trú: Tờ khai thay đổi thông tin cư trú theo mẫu CT01 ban hành kèm theo Thông tư số 56/2021/TT-BCA.

2. Cách thức xin giấy xác nhận cư trú

- Cách 1: Nộp hồ sơ trực tiếp tại Công an cấp xã.

- Cách 2: Nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công Bộ Công an, Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.

3. Trình tự thực hiện thủ tục xin giấy xác nhận cư trú

- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.

- Bước 2: Nộp hồ sơ tại Công an cấp xã.

- Bước 3: Cơ quan đăng ký cư trú kiểm tra hồ sơ:

Trường hợp hồ sơ đã đầy đủ, hợp lệ thì tiếp nhận hồ sơ và cấp Phiếu tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả cho người đăng ký;

Trường hợp hồ sơ đủ điều kiện nhưng chưa đủ hồ sơ thì hướng dẫn bổ sung, hoàn thiện và cấp Phiếu hướng dẫn bổ sung, hoàn thiện hồ sơ cho người đăng ký;

Trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện thì từ chối và cấp Phiếu từ chối tiếp nhận, giải quyết hồ sơ cho người đăng ký.

- Bước 4: Nhận kết quả

Căn cứ theo ngày hẹn trên Phiếu tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả để nhận thông báo kết quả giải quyết thủ tục đăng ký cư trú (nếu có).

4. Thời hạn giải quyết

Kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký cư trú cấp xác nhận thông tin về cư trú cho công dân trong thời hạn:

- 01 ngày làm việc với trường hợp thông tin có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư;

- 03 ngày làm việc với trường hợp cần xác minh.

Trường hợp từ chối giải quyết xác nhận thông tin về cư trú thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Có thể nói, việc xác định nơi cư trú hợp pháp của BMBH khi khởi kiện tại Tòa án là không quá khó khăn, BMBH có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục này. Hơn nữa, việc BMBH lựa chọn kiện tại nơi cư trú của BMBH sẽ dễ dàng, thuận tiện trong việc thu thập tài liệu chứng minh nơi cư trú hơn là phải xin giấy phép thành lập và hoạt động của DNBH tại Bộ tài chính.