CẢNH BÁO RỦI RO KHI MUA BẢO HIỂM XE Ô TÔ MỚI CHƯA LÀM THỦ TỤC ĐĂNG KIỂM

Việc mua bảo hiểm cho xe ô tô mới là một bước quan trọng để đảm bảo an toàn và tài sản của chủ xe. Tuy nhiên, nhiều người không nhận thức được các rủi ro tiềm ẩn khi mua bảo hiểm khi mà xe chưa làm thủ tục đăng kiểm. Trường hợp của anh Đ với chiếc xe Hyundai Creta mới mua dưới đây là một ví dụ điển hình về những nguy cơ này.

Tóm tắt nội dung vụ việc: Anh Đ mua chiếc xe Hyundai Creta mới 100% tại Đại lý bán xe Hyundai. Ngày 3/10/2024, anh Đ đã mua bảo hiểm thân vỏ cho xe từ Công ty B. Công ty B cấp bảo hiểm vật chất cho chiếc ô tô của anh Đ dựa trên “Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, Hoá đơn GTGT”, cấp giấy chứng nhận bằng “số khung - số máy” và đã có hiệu lực từ ngày 3/10/2024 đến ngày 3/10/2025.

Ngày 4/10/2024, trên đường đưa xe đi đăng kiểm, anh Đ gây tai nạn do không giữ khoảng cách an toàn. Anh Đ lập tức gọi hotline bảo hiểm và giữ nguyên hiện trường để chờ Công ty B đến giám định.

Tuy nhiên, đến ngày 7/10/2024, anh Đ nhận được công văn từ Trung tâm Bồi thường xe ô tô của Công ty B, thông báo từ chối bồi thường thiệt hại với lý do xe chưa có giấy chứng nhận đăng kiểm hợp lệ tại thời điểm xảy ra tai nạn.

Ngoài ra, trước đó, tư vấn viên L của Công ty B không tư vấn đầy đủ về các điều khoản bổ sung có lợi cho khách hàng. Cụ thể, anh Đ không được giới thiệu về điều khoản “Bảo hiểm vật chất xe ô tô lưu hành tạm thời”. Theo điều khoản này, Công ty B sẽ bồi thường thiệt hại vật chất cho xe khi xe gặp sự cố trong các trường hợp như: đang lưu kho, đỗ bãi, di chuyển từ xưởng sản xuất, kho hải quan, hoặc đại lý đến nơi giao nhận xe; hay khi xe đang trên đường thực hiện các thủ tục nộp thuế trước bạ, đăng ký, hoặc đăng kiểm. Do không được tư vấn về điều khoản này, anh Đ đã không biết và không đăng ký mua thêm.

Tranh chấp:

- Về phía Công ty B:

Công ty bảo hiểm B từ chối bồi thường thiệt hại với lý do: "Tại thời điểm tham gia giao thông xảy ra tai nạn, tổn thất xe ô tô không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật vào hoạt động trên đường bộ hoặc không có giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và môi trường phương tiện cơ giới đường bộ hợp lệ theo quy định của pháp luật hiện hành."

- Về phía khách hàng Đ:

Căn cứ vào khoản 3 Điều 1 Thông tư số 02/2023/TT-BGTVT ngày 02/06/2023 về việc miễn đăng kiểm lần đầu, bổ sung trường hợp không phải đăng kiểm trên dây chuyền kiểm định:

“3. Xe cơ giới chưa qua sử dụng đã được cấp “Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng” đối với xe sản xuất, lắp ráp hoặc “Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu” hoặc “Thông báo miễn kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu” và có năm sản xuất đến năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận kiểm định dưới 02 năm (năm sản xuất cộng 01 năm), có đủ hồ sơ hợp lệ theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư này thì được miễn kiểm định lần đầu.”

Và căn cứ tiếp theo là tại khoản 1 Điều 1 Thông tư 08/2023/TT-BGTVT ngày 02/06/2023 bổ sung khái niệm miễn kiểm định lần đầu:

“Miễn kiểm định lần đầu là việc đơn vị đăng kiểm căn cứ Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng đối với xe sản xuất, lắp ráp hoặc Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu hoặc Thông báo miễn kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu và các giấy tờ liên quan theo quy định tại Thông tư này để lập hồ sơ phương tiện, quản lý, lưu trữ theo quy định và cấp Giấy chứng nhận kiểm định, Tem kiểm định mà không phải thực hiện việc kiểm tra, đánh giá phương tiện.”

Trong vụ việc này, khách hàng Đ đã căn cứ vào Thông tư số 02 và Thông tư 08 cho rằng việc đánh giá tình trạng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe mới thuộc diện miễn đăng kiểm, không do Trung Tâm đăng kiểm trực tiếp thực hiện, mà căn cứ hoàn toàn thông số an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường ghi tại “Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng” được Cục Đăng kiểm Việt Nam xác nhận, do nhà máy sản xuất cung cấp. Khi xảy ra tổn thất, xe có đầy đủ phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường ô tô sản xuất lắp ráp. Vì thế không thuộc điều khoản loại trừ của Công ty B, Công ty B từ chối như vậy là sai.

Ý kiến pháp lý:

- Thứ nhất, chúng ta cần cần hiểu rõ Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và môi trường phương tiện cơ giới đường bộ được coi là hợp lệ khi:

+ Giấy chứng nhận phải do các Trung tâm đăng kiểm được Bộ Giao thông Vận tải cấp phép thực hiện kiểm định và phát hành.

+ Giấy chứng nhận cần phải ghi rõ các thông tin sau:

Biển số đăng ký của phương tiện.

Số khung, số máy.

Loại phương tiện, nhãn hiệu, và các thông số kỹ thuật.

Hạn kiểm định (ngày cấp và ngày hết hạn).

Các thông tin khác theo quy định của pháp luật.

+ Giấy chứng nhận chỉ hợp lệ khi còn trong thời gian hiệu lực. Thông thường, thời gian kiểm định tối đa là 30 tháng đối với xe ô tô và 24 tháng đối với xe máy, nhưng có thể khác nhau dựa vào loại phương tiện.

+ Giấy chứng nhận phải nguyên vẹn, không bị rách, nhòe, hay chỉnh sửa thông tin.

+ Kèm theo tem kiểm định dán trên xe. Tem kiểm định phải được dán ở góc trên bên phải của kính chắn gió phía trước (đối với xe ô tô) và phù hợp với thông tin trong giấy chứng nhận.

+ Giấy chứng nhận kiểm định phải tuân thủ các quy định tại Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT của Bộ GTVT về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

- Thứ hai, để tránh hiểu nhầm như khách hàng Đ thì chúng ta cần:

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Thông tư 08/2023/TT-BGTVT bổ sung khoản 13 Điều 3 Thông tư 16/2021/TT-BGTVT là khi đi đăng kiểm cho xe ô tô mới được miễn kiểm định lần đầu thì chủ xe không cần mang xe đến kiểm tra trên dây chuyền nhưng để được cấp giấy chứng nhận và tem kiểm định thì chủ xe hoặc người được ủy quyền vẫn phải mang giấy tờ đến các Trung tâm kiểm định để lập hồ sơ phương tiện.

Bài học rút ra:

- Chủ xe cần nắm rõ các quy định về kiểm định và đăng kiểm xe cơ giới để tránh các rủi ro pháp lý và tài chính khi mua bảo hiểm.

- Kiểm tra giấy tờ hợp lệ, đảm bảo tất cả giấy tờ liên quan đến xe và bảo hiểm đều hợp lệ và trong thời gian hiệu lực.

- Khi mua bảo hiểm cho xe ô tô mới, bạn nên trao đổi với tư vấn viên để mua thêm điều khoản bổ sung “Bảo hiểm vật chất xe ô tô lưu hành tạm thời”. Điều khoản này nhằm bảo vệ xe trong các trường hợp xe bị thiệt hại vật chất thuộc phạm vi bảo hiểm khi xe đang được lưu kho, ở bãi đỗ, hoặc không tự di chuyển. Ngoài ra, xe cũng được bảo hiểm trong quá trình lưu thông từ xưởng sản xuất, kho hải quan, đại lý bán xe đến nơi giao nhận, hoặc trên đường đi làm các thủ tục như nộp thuế trước bạ, đăng ký xe và đăng kiểm.

Điều khoản bổ sung này thường được cung cấp miễn phí, tuy nhiên một số công ty bảo hiểm có thể thu thêm phí. Dưới đây là một số điều khoản bổ sung tiêu biểu từ các công ty bảo hiểm uy tín:

Tổng Công ty Bảo hiểm PVI:

Điều 2: Bảo hiểm xe lưu hành tạm thời (ĐKBS 002/XCG-PVI)

“Mở rộng phạm vi bảo hiểm: Bảo hiểm PVI nhận bảo hiểm và bồi thường cho tổn thất hay thiệt hại vật chất xe thuộc phạm vi bảo hiểm đối với xe cơ giới được cấp giấy phép lưu hành đường bộ tạm thời theo quy định của pháp luật Việt Nam. Giấy phép lưu hành đường bộ tạm thời hợp lệ được thay thế cho Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (Đăng kiểm) và không áp dụng loại trừ bảo hiểm tại Điểm 2 Điều 11 Quy tắc bảo hiểm.

Điều kiện bảo hiểm: Điều khoản này chỉ cấp cho xe tham gia bảo hiểm thuộc các trường hợp sau:

- Xe sản xuất tại Việt Nam mới xuất xưởng, có Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, tự hành và/hoặc được vận chuyển từ nơi sản xuất đến địa điểm phân phối;

- Xe nhập khẩu có hồ sơ hoàn tất thủ tục hải quan, tự hành và/hoặc được vận chuyển từ cảng và/hoặc địa điểm thông quan và/hoặc kho ngoại quan đến địa điểm phân phối hoặc địa điểm của Người được bảo hiểm;

- Xe mới 100% chưa đăng ký đăng kiểm của các Showroom, đại lý phân phối chính hãng tổ chức chương trình trải nghiệm, chạy thử tại khu vực cố định”.

Tổng công ty Cổ phần Bảo Minh:

“Điều 31. Bảo hiểm vật chất xe ô tô lưu hành tạm thời (Mã số BS11/BM-XCG)

Điều kiện tham gia bảo hiểm:

1. Xe mới xuất xưởng có Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng.

2. Xe nhập khẩu có Chứng chỉ chất lượng xe nhập khẩu và hồ sơ hoàn tất thủ tục hải quan.

3. Thời gian mở rộng bảo hiểm: không quá 15 ngày, trừ khi có thỏa thuận khác.

4. Giấy chứng nhận bảo hiểm/hợp đồng bảo hiểm/Đơn Bảo hiểm được ghi theo số khung, số máy.

Bảo Minh thỏa thuận rằng khi xe ôtô có tham gia bảo hiểm thiệt hại vật chất đồng thời thỏa mãn điều kiện trên bị thiệt hại vật chất thuộc phạm vi bảo hiểm khi đang lưu kho, ở bãi đỗ hoặc không đang tự di chuyển hay khi đang lưu thông từ xưởng sản xuất, kho hải quan, nơi bán đến nơi giao nhận xe hoặc trên đường để làm thủ tục nộp thuế trước bạ, đăng ký xe, đăng kiểm thì được Bảo Minh bồi thường.

Loại trừ: Xe bị tổn thất do lỗi kỹ thuật”.

Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Quân đội - MIC:

“7. Bảo hiểm vật chất xe ô tô lưu hành tạm thời (Mã số 007)

a) Phạm vi bảo hiểm: Tổn thất về xe ô tô trong thời gian lưu hành đường bộ tạm thời thuộc các trường hợp sau:

Xe mới 100% chưa đăng ký/đăng kiểm của các showroom, đại lý phân phối tổ chức chương trình trải nghiệm, chạy thử tại khu vực cố định và/hoặc trong thời gian chờ đăng ký, đăng kiểm xe theo quy định;

Xe sản xuất tại Việt Nam: có phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, tự hành và/hoặc được vận chuyển từ xưởng sản xuất đến địa điểm phân phối/luân chuyển xe giữa các kho, bãi, showroom cùng hệ thống;

Xe nhập khẩu: có hồ sơ hoàn tất thủ tục hải quan và giấy chứng nhận kiểm tra chất lượng, tự hành và/hoặc được vận chuyển từ kho, cảng và/hoặc địa điểm thông quan đến địa điểm phân phối hoặc địa điểm của Chủ xe;

Thời hạn bảo hiểm: Không quá 30 ngày (trừ khi có thoả thuận khác);

b) Loại trừ bảo hiểm: Xe bị tổn thất do lỗi kỹ thuật”.

Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO):

“7. Bảo hiểm vật chất xe cơ giới lưu hành tạm thời (Mã ĐKBS 007)

a) Phạm vi bảo hiểm:

Tổn thất về xe cơ giới lưu hành trong thời gian từ xưởng sản xuất, kho hải quan đến nơi giao nhận xe, hoặc từ kho hải quan đến nơi giao nhận xe.

b) Điều kiện tham gia bảo hiểm:

Điều khoản này áp dụng cho xe mới xuất xưởng và xe nhập khẩu:

- Xe mới xuất xưởng phải có Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng;

- Xe nhập khẩu từ kho, cảng phải có Chứng chỉ chất lượng xe nhập khẩu và hồ sơ hoàn tất thủ tục hải quan;

c) Thời hạn bảo hiểm: Không quá 15 ngày (trừ khi có thoả thuận khác);

d) Loại trừ bảo hiểm: Xe bị tổn thất do lỗi kỹ thuật”.

Qua vụ việc của anh Đ, có thể thấy rằng việc hiểu rõ các quy định pháp lý liên quan đến kiểm định và đăng kiểm xe ô tô mới là vô cùng quan trọng. Chủ xe cần chủ động nắm bắt thông tin, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và lưu ý các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm để tránh những rủi ro không đáng có. Khi mua bảo hiểm, đặc biệt là cho xe ô tô mới chưa làm thủ tục đăng kiểm, bạn nên trao đổi kỹ với tư vấn viên về điều khoản bổ sung “Bảo hiểm vật chất xe ô tô lưu hành tạm thời”. Điều khoản này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của chủ xe trong giai đoạn xe chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý, đảm bảo xe được bảo hiểm trong quá trình lưu kho, vận chuyển và thực hiện các thủ tục hành chính như nộp thuế trước bạ, đăng ký xe và đăng kiểm.