Vụ việc SCB-Manulife có phạm tội hình sự không? Diễn biến tiếp theo như thế nào?

Trong thời gian qua Cục Quản lý giám sát bảo hiểm chuyển Đơn tố cáo của công dân phản ánh việc nhân viên ngân hàng SCB (Đại lý của Manulife) đã có hành vi lừa đảo, giả mạo chữ ký và các hình thức khác trong tư vấn giao kết hợp đồng bảo hiểm sang Cơ quan Điều tra (C03) để xác minh, xử lý sai phạm.

Sau đó có rất nhiều công dân ở nhiều địa phương gửi đơn tố giác tội phạm đến Cơ quan Điều tra về việc SCB – Manulife có dấu hiệu lừa đảo khi đi gửi tiết kiệm thì lại chuyển thành mua Hợp đồng bảo hiểm.

Nhiều người dân “bị lừa” hiện nay đang tập hợp nhau lại để làm đơn tố giác tội phạm với hy vọng Cơ quan công an sẽ khởi tố vụ án hình sự và kết tội đối với SCB – Manulife. Tôi đọc bài viết của một số báo thấy ý kiến của “Chuyên gia”, “Thành viên hội Luật gia” và ngay cả “Luật sư” cũng đồng thuận với quan điểm có có tội danh hình sự trong vụ việc này, đây là những quan điểm sai lầm.

Vì vậy tôi viết bài viết này để phân tích SCB – Manulife có phạm tội hình sự được quy định trong Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) hay không?

1. Tội danh hình sự đối với pháp nhân thương mại (Manulife – SCB): Điều 76. Phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại.

Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm quy định tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 200, 203, 209, 210, 211, 213, 216, 217, 225, 226, 227, 232, 234, 235, 237, 238, 239, 242, 243, 244, 245, 246, 300 và 324 của Bộ luật này.

Theo quan điểm của tôi trong các Điều liệt kê ở trên không có những điều luật phù hợp với hành vi sai phạm trong vụ việc như:

- Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

- Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản

- Điều 198. Tội lừa dối khách hàng

2. Tội danh hình sự đối với cá nhân (Đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng): Trong trường hợp cá nhân có hành vi giả mạo chữ ký hoặc có hình thức gian dối khác trong tư vấn để chuyển đổi từ Tiền gửi tiết kiệm sang mua hợp đồng bảo hiểm cũng khó cấu thành tội hình sự Trong Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi 2017).

Khi không có hành vi phạm tội thì đồng nghĩa với việc nếu muốn lấy lại tiền thì Khách hàng phải khởi kiện ra Tòa án, sau khi có bản án tuyên Khách hàng thắng kiện thì Manulife mới phải thực hiện trả lại tiền.

Thời gian qua kết quả đấu tranh của nhiều nạn nhân, báo chí, Đại lý bảo hiểm, Luật sư….. đã làm cơ quan quản lý nhà nước phải thay đổi cách thức quản lý cũng như làm cho DNBH Manulife thay đổi.

Hiện nay Manulife đã tiến hành đàm phán 1-1 với Khách hàng, khi có căn cứ họ đã thỏa thuận cùng Khách hàng ký bản cam kết bảo mật thông tin và trả lại tiền theo nguyện vọng khách hàng, tôi đánh giá Manulife đã rất thiện chí và hướng đến khách hàng để làm những công việc như thế này.

Bản chất sai phạm không nằm tại Maulife vì họ phân phối qua nhiều kênh đại lý trong đó Ngân hàng SCB là đơn vị đặc biệt để xảy ra nhiều khiếu nại, tố cáo của khách hàng nhất. Chúng ta nên hiểu Nhân viên Ngân hàng SCB (đại lý bảo hiểm) mới là chủ thể lừa dối, đánh tráo khái niệm đối với khách hàng. Manulife phải đứng ra chịu trách nhiệm khi Đại lý bảo hiểm làm sai tuy nhiên bản chất sai phạm không xuất phát từ họ, xét trên góc nhìn của tôi Manulife trong trường hợp này cũng là Bị hại. Maulife bị thiệt hại uy tín, thiệt hại tiền bồi thường (vì khả năng cao SCB không có tiền trả lại), thiệt hại gián đoạn kinh doanh trong thời gian dài vừa qua…. Nhiều Khách hàng đã tham gia bảo hiểm qua kênh SCB - manulife vào các hội nhóm nạn nhân để lợi dụng sự việc với mong muốn lấy lại số tiền đã đóng phí, mặc dù lúc đầu nhu cầu tham gia bảo hiểm là đúng, lòng tham con người thật vô đáy.

Một số Báo chí, Khách hàng, Đại lý bảo hiểm, Luật sư…. đăng tải vụ việc chưa có cái nhìn khách quan, mang tính chất xây dựng. Tôi hy vọng trong thời gian sắp tới cơ quan Báo chí khi lấy thông tin từ "chuyên gia, thành viên hội Luật gia, Luật sư" rồi thì cũng nên lấy thông tin từ Manulife, từ Cơ quan quản lý nhà nước để có cái nhìn đúng, khách quan nhất trong thời điểm nhạy cảm này.

Một số khách hàng có căn cứ sẽ được Manulife hoàn tiền và ký bản cam kết bảo mật thông tin, nhóm khách hàng này sẽ dần dần rút khỏi các nhóm đấu tranh. Một số người không được Manulife sắp xếp làm việc hoặc sau buổi làm việc sẽ không được hoàn trả lại tiền, nhóm Khách hàng này lại bắt đầu công việc tố cáo, đăng bài, căng băng rôn, biểu tình…. Tuy nhiên theo tôi Manulife sẽ không để yên như thời gian vừa rồi đâu, họ sẽ có kế hoạch để nhờ pháp luật can thiệp như cơ quan quản lý nhà nước, Cơ quan công an hoặc tiến hành khởi kiện ra tòa án để đảm bảo quyền lợi.