Vấn đề: Kê khai hợp đồng của các công ty bảo hiểm khác khi lập hồ sơ yêu cầu bảo hiểm

Liên quan đến việc “kê khai hợp đồng của các công ty bảo hiểm khác” khi lập HSYCBH đã có nhiều quan điểm trái chiều. Có quan điểm cho rằng đây là thông tin rất quan trọng để DNBH đánh giá khả năng tài chính của khách hàng, phòng ngừa được rủi ro và hành vi trục lợi bảo hiểm. Tuy nhiên, quan điểm khác lại cho rằng “hợp đồng bảo hiểm” là tài sản của BMBH, có quyền không kê khai, pháp luật không giới hạn số HĐBH nhân thọ 1 người được tham gia; hơn nữa đã có hệ thống cơ sở dữ liệu chung dành cho các DNBH, DNBH có thể tự tra cứu thông tin số lượng HĐBH khách hàng đã tham gia mà không cần phải kê khai khi YCBH.

Quan điểm 1: Đây là thông tin rất quan trọng để DNBH đánh giá khả năng tài chính của khách hàng, phòng ngừa được rủi ro và hành vi trục lợi bảo hiểm.

Sau đây là một số tình huống thể hiện tầm quan trọng của việc kê khai hợp đồng của các công ty bảo hiểm khác:

VD1: Anh A, 35 tuổi, mua 1 HĐBH nhân thọ tại Công ty A với số tiền bảo hiểm là 2 tỷ đồng. Sau đó, anh A tham gia 1 HĐBH nhân thọ nữa tại Công ty B thì Công ty B sẽ xem xét để điều chỉnh mức phí thấp hơn vì rủi ro đã được giảm bớt, đồng thời thiết kế gói bảo hiểm tập trung vào những quyền lợi khác mà HĐBH đầu tiên chưa có.

=> Kê khai các HĐBH khác giúp công ty hiểu rõ mức độ rủi ro mà KH đã được bảo vệ. Nếu khách hàng đã có các HĐBH với mức bảo vệ cao, công ty có thể coi đây là một yếu tố giảm rủi ro và điều chỉnh phí bảo hiểm thấp hơn.

=> Dựa trên thông tin kê khai, DNBH đánh giá xem tổng chi phí bảo hiểm hàng tháng/năm có phù hợp với thu nhập của KH hay không. Tránh tình trạng KH tham gia vượt quá khả năng chi trả, giảm nguy cơ mất hiệu lực HĐ do không đóng phí.

=> DNBH có thể tư vấn bổ sung các quyền lợi mà KH chưa được bảo vệ như bảo hiểm bệnh hiểm nghèo, tai nạn hoặc tiết kiệm dài hạn. Điều này giúp KH có kế hoạch tài chính toàn diện hơn mà không bị trùng lặp.

VD2: Một khách hàng có thu nhập trung bình nhưng sở hữu nhiều HĐBH với tổng quyền lợi lên đến hàng chục tỉ đồng có thể bị nghi ngờ có nguy cơ trục lợi bảo hiểm.

=> Việc kê khai giúp ngăn ngừa khách hàng sử dụng nhiều hợp đồng bảo hiểm để trục lợi từ cùng một sự kiện bảo hiểm.

Quan điểm 2: “Hợp đồng bảo hiểm” là tài sản của BMBH, có quyền không kê khai, pháp luật không giới hạn số HĐBH nhân thọ 1 người được tham gia; hơn nữa đã có hệ thống cơ sở dữ liệu chung dành cho các DNBH, DNBH có thể tự tra cứu thông tin số lượng HĐBH khách hàng đã tham gia mà không cần phải kê khai khi YCBH.

- Quyền sở hữu tài sản cá nhân: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ được xem là tài sản cá nhân của người tham gia bảo hiểm, theo đó họ có quyền không tiết lộ thông tin số lượng HĐBH đã tham gia vì đây là quyền riêng tư được pháp luật bảo vệ.

- Không giới hạn số lượng HĐBH nhân thọ một người có thể tham gia: Pháp luật không đặt ra hạn chế về số lượng HĐBH nhân thọ mà một người có thể mua, miễn là họ có khả năng tài chính để duy trì hợp đồng. Việc kê khai hay không kê khai không làm thay đổi bản chất pháp lý này.

- Hệ thống cơ sở dữ liệu chung: Theo quy định của Luật KDBH 2022, với sự ra đời của Cơ sở dữ liệu ngành bảo hiểm, các DNBH có thể tra cứu số lượng HĐBH mà khách hàng đã tham gia, thay vì yêu cầu khách hàng kê khai. Điều này làm giảm bớt gánh nặng hành chính và tăng tính chính xác, minh bạch.

- Bảo vệ quyền lợi khách hàng: Việc yêu cầu kê khai quá nhiều thông tin có thể gây bất tiện hoặc làm khách hàng cảm thấy bị kiểm soát. Nếu DNBH đã có cách tiếp cận thông tin thông qua CSDL, việc yêu cầu kê khai trở nên không cần thiết.

Quan điểm tác giả:

Cả hai quan điểm trên đều có những điểm mạnh riêng, nhưng trong bối cảnh hiện đại, việc sử dụng cơ sở dữ liệu chung và giảm thiểu các yêu cầu kê khai thông tin từ khách hàng là một hướng đi hiệu quả hơn. DNBH vẫn có thể kiểm soát rủi ro thông qua hệ thống này mà không xâm phạm quyền riêng tư của khách hàng. Điều này không chỉ nâng cao trải nghiệm khách hàng mà còn tăng tính minh bạch và chuyên nghiệp trong hoạt động của DNBH.