Tranh chấp về đối tượng được bảo hiểm “Hàng hóa nguyên liệu” trong bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt

“Hàng hóa nguyên liệu” là đối tượng được bảo hiểm phổ biến trong bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt. Tuy nhiên, đây cũng là yếu tố thường xuyên dẫn đến tranh chấp giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm vì các bên có cách hiểu khác nhau.

1.“Hàng hóa nguyên liệu” được hiểu như thế nào?

a. Theo nghĩa rộng:
"Hàng hóa nguyên liệu" bao gồm toàn bộ tài sản có trong kho hoặc liên quan đến quá trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cụ thể:

- Nguyên liệu: Vật liệu đầu vào chưa qua chế biến, phục vụ sản xuất (như bông, gỗ, thép, hóa chất).

- Bán thành phẩm: Các sản phẩm đang trong giai đoạn sản xuất (như linh kiện, sản phẩm đang hoàn thiện).

- Hàng hóa thành phẩm: Sản phẩm cuối cùng, sẵn sàng để bán hoặc xuất khẩu (như quần áo, máy móc).

Cách hiểu này thường được áp dụng:

- Trong các hợp đồng bảo hiểm kho hàng, bảo vệ mọi loại tài sản có trong kho.

- Khi phạm vi bảo hiểm bao gồm nhiều giai đoạn trong chuỗi cung ứng, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm.

b. Theo nghĩa hẹp:
"Hàng hóa nguyên liệu" chỉ giới hạn trong nguyên vật liệu thô hoặc vật tư dùng cho sản xuất, chưa qua chế biến. Ví dụ:

- Gỗ chưa xẻ, quặng sắt, bông chưa dệt, hóa chất thô.

- Không bao gồm bán thành phẩm hoặc thành phẩm.

Cách hiểu này thường được áp dụng:

- Khi hợp đồng bảo hiểm chỉ đề cập cụ thể đến "nguyên liệu sản xuất".

- Đối với các kho chuyên biệt lưu trữ nguyên liệu (không bao gồm sản phẩm đã qua chế biến).

2. Sự khác biệt và tranh chấp thực tế

Tranh chấp do phạm vi bảo hiểm:
Một doanh nghiệp sản xuất bao bì bảo hiểm "hàng hóa nguyên liệu" trong kho. Khi xảy ra cháy, doanh nghiệp yêu cầu bồi thường cả nguyên liệu nhựa thô và các cuộn bao bì bán thành phẩm. Tuy nhiên, công ty bảo hiểm chỉ đồng ý bồi thường phần nguyên liệu nhựa thô vì hợp đồng được hiểu theo nghĩa hẹp.

Tranh chấp do cách hiểu trong quy định hợp đồng:
Một công ty nhập khẩu bảo hiểm hàng hóa với mô tả "hàng hóa nguyên liệu trong kho". Sau một sự cố, họ yêu cầu bồi thường cho toàn bộ hàng hóa trong kho (gồm cả nguyên liệu và thành phẩm). Bên bảo hiểm từ chối bồi thường thành phẩm, dẫn đến tranh chấp.

3. Đề xuất

- Để tránh trường hợp các bên có cách hiểu khác nhau về đối tượng được bảo hiểm dẫn đến tranh chấp sau này về đối tượng “hàng hóa nguyên liệu” thì nên thống nhất cách hiểu ngay từ đầu khi mua bảo hiểm và cần được ghi nhận rõ ràng trong hợp đồng bảo hiểm;

- Khi ra Tòa, các bên sẽ đưa ra quan điểm của mình về định nghĩa “hàng hóa nguyên liệu”. Khả năng cao Tòa án sẽ áp dụng quy định Điều 24 Luật kinh doanh bảo hiểm 2022 về giải thích hợp đồng bảo hiểm để hiểu theo hướng có lợi cho bên yếu thế hơn là bên mua bảo hiểm.

#baohiemhanghoa #tranhchap #hanghoanguyenlieu #hotroboithuong